Lactose-intolerantie

Lactose-intolerantie is het onvermogen om het melksuiker lactose uit zuivelproducten geheel of gedeeltelijk te verteren. In de darmen moet lactose worden afgebroken door het enzym lactase. Als lactase in onvoldoende hoeveelheid aanwezig is of er een deficiëntie in de enzymactiviteit is, wordt niet-opgenomen lactose gefermenteerd door de colonbacteriën, welke waterstof, methaangassen en kleine organische moleculen produceren. Daardoor kunnen een aantal klachten ontstaan, zoals buikpijn, winderigheid, een opgeblazen gevoel en diarree.

De activiteit van lactase is grotendeels genetisch bepaald en neemt af wanneer borstvoeding niet meer noodzakelijk is voor de groei. Dat verklaart het verschil in de prevalentie van lactose-intolerantie tussen verschillende etnische groepen. In België wordt deze geschat op ongeveer 15%, terwijl het 90% kan bereiken in Aziatische gemeenschappen bijvoorbeeld (1). Naast het afnemen van lactase als gevolg van genetische verschillen en veroudering, kan  lactose-intolerantie ook optreden wanneer het darmslijmvlies beschadigd is (in het geval van coeliakie of de ziekte van Crohn bijvoorbeeld) (2).

Lactose-intolerantie staat los van het immuunsysteem, in tegenstelling tot koemelkeiwitallergie, en de twee condities zijn volledig verschillend ondanks symptomen die vergelijkbaar kunnen zijn.

Lactose-intolerantie en voeding

Wanneer lactose-intolerantie is vastgesteld, moet het voedingspatroon worden aangepast aan de gevoeligheid van de patiënt en moet de (gedeeltelijke) uitzetting van zuivelproducten correct worden gecompenseerd. Deze categorie is inderdaad een belangrijke bron van kwalitatieve eiwitten, maar ook van calcium en bepaalde vitamines (D, B2, B12). In dat opzicht zijn verrijkte sojaproducten goede alternatieven. Ze leveren plantaardige eiwitten met een gelijkwaardige kwaliteit aan melkeiwitten, calcium in een hoeveelheid die overeen komt met melk en met een goede biologische beschikbaarheid, en bevatten toegevoegde vitamines D, B2 en/of B12. Hoewel ze geen eiwitbron zijn , kunnen producten gemaakt van granen, noten of kokosnoot ook een goede bron van variatie zijn, omdat ze allemaal van nature lactosevrij zijn en over het algemeen verrijkt zijn met calcium en vitamines. Opgemerkt moet worden dat in het kader van lactose-intolerantie, wanneer het eetpatroon voldoende gediversifieerd is, eiwitgebrek niet snel zal optreden (2).

Lactose-intolerantie bij kinderen

Borstvoeding is de ideale voeding voor zuigelingen. De WHO beveelt exclusieve borstvoeding aan gedurende de eerste 6 maanden, en daarna aangevuld met de introductie van geschikte bijvoeding. 

In de zeldzamere gevallen waarin lactose-intolerantie optreedt in de vroege kinderjaren, bestaan er specifieke zuigelingenvoeding en opvolgzuigelingenvoeding, waaronder formules op basis van geïsoleerd soja-eiwit (3).