Plantaardige alternatieven voor zuivelproducten kunnen een belangrijke rol spelen bij duurzamere voedingspatronen

De druk op de planeet neemt toe. Ons voedingssysteem draagt in belangrijke mate bij aan deze groeiende impact: 25% van de CO2-uitstoot houdt verband met onze voeding en de ermee gepaard gaande agroproductiesystemen. Het is dus ten zeerste aan te raden dat we omschakelen naar een duurzamer voedingsmodel. We zijn dan ook op zoek naar een nieuw voedingspatroon dat niet alleen goed scoort qua voedingswaarde, maar dat ook goed is voor de planeet. (1) (2) (3) (4)

In een Frans onderzoek werd bestudeerd welke rol zuivelproducten en plantaardige alternatieven voor zuivelproducten mogelijk kunnen spelen bij voeding die theoretisch is geoptimaliseerd om de duurzaamheid ervan te vergroten. Dit gebeurde aan de hand van een wiskundige modellering van individuele voedingspatronen dat werd toegepast op een representatieve steekproef van Franse volwassenen. Een geoptimaliseerd duurzamer voedingspatroon wordt in het kader van dit onderzoek gedefinieerd als een theoretisch voedingspatroon dat toereikend is qua voedingswaarde (dat de aanbevolen hoeveelheid van de 34 belangrijkste voedingsstoffen aanbrengt), de bestaande individuele voedingspatronen zo dicht mogelijk benadert, met een vergelijkbare energie-inname maar een koolstofvoetafdruk die 30% lager ligt.

Welke plantaardige alternatieven zijn er voor zuivelproducten?

Bij de producten van plantaardige oorsprong verwijst de categorie ‘plantaardige zuivelachtige producten’ (plant-based dairy-like, PBDL) zoals in dit onderzoek gedefinieerd, naar producten die erop gericht zijn de organoleptische kenmerken (kleur, textuur, gewaarwording in de mond enz.) en toepassingen (bv. bij ontbijtgranen, in koffie, voor bereidingen, als dessert enz.) van zuivelproducten zo goed mogelijk te benaderen. Dit omvat ook plantaardige drinks, plantaardige alternatieven voor yoghurt (natuur of met vruchten) en plantaardige desserten. Bepaalde van deze producten hebben een vergelijkbare nutritionele samenstelling als zuivelproducten. We kunnen dan ook spreken van nutritionele alternatieven voor zuivelproducten (plant-based dairy alternatives, PBDA). Verrijkte drinks of alternatieven voor yoghurt op basis van soja behoren tot deze categorie.

Welke kenmerken hebben voedingspatronen die met het oog op duurzaamheid zijn geoptimaliseerd voor Franse volwassenen?

Volgens het onderzoek bevatten de geoptimaliseerde voedingspatronen meer voedingsmiddelen van plantaardige oorsprong (volkorengranen, groenten en fruit, peulvruchten, noten en zaden) en minder vlees dan de huidige voedingspatronen, wat in overeenstemming is met de aanbevelingen van EAT-Lancet (5).

Bovendien bevat bijna 58% van de geoptimaliseerde voedingspatronen PBDL ten opzichte van slechts 7,3% van de waargenomen voedingspatronen.

Plantaardige alternatieven voor zuivelproducten kunnen een belangrijke rol spelen bij duurzamere voedingspatronen

Dit onderzoek levert een bijkomend argument om in westerse landen over te schakelen naar een meer plantaardige voeding.

PBDL kunnen aan het voedingspatroon worden toegevoegd om de voedingskwaliteit ervan te verbeteren en dit zonder de koolstofvoetafdruk van het voedingspatroon aanzienlijk te verhogen (vooral voor vrouwen met een lage energie-inname).

Verrijkte plantaardige alternatieven voor zuivelproducten kunnen als aanvulling op de gebruikelijke inname van zuivelproducten helpen om een beter voedingsevenwicht te bereiken met een zeer kleine milieu-impact, en kunnen de komende jaren een steeds belangrijkere plaats innemen binnen duurzame voedingspatronen.

Ontdek hier het volledige artikel voor nadere inlichtingen.

CONCLUSIE

Via dit onderzoek kon worden aangetoond dat verrijkte alternatieven voor zuivelproducten een belangrijke rol kunnen spelen in theoretische voedingspatronen die met het oog op duurzaamheid zijn geoptimaliseerd. Ze vormen hierbij een aanvulling op zuivelproducten en kunnen de voedingswaarde van het voedingspatroon verbeteren (voor volwassenen en in het bijzonder voor vrouwen met een lage energie-inname en/of een lage inname van zuivelproducten). Dit wijst erop dat het gebruik van verrijkte alternatieven voor zuivelproducten naast zuivelproducten kan bijdragen aan de overschakeling naar een duurzamere voeding.